Alan Marlatt* i Judith R. Gordon to eksperci zajmujący się tematyką uzależnień, których największa aktywność przypadała na lata osiemdziesiąte dwudziestego wieku. Znani są między innymi z badań nad nawrotami, o których pewnie kiedyś napiszę, gdyż uważam, że to jeden z najważniejszych obszarów nad którym powinni pracować uzależnieni.

Dziś jednak wspominam o nich (czy może bardziej o samym Alanie, gdyż tym akurat zajmował się chyba oddzielnie…) nie ze względu na nawroty, ale procesy, które jego zdaniem mają odgrywać najważniejszą rolę w poznawczych modelach uzależnień. Są to:  poczucie własnej skuteczności, oczekiwania co do efektu, atrybucja przyczyn, procesy podejmowania decyzji**

Zatrzymam się teraz przy pierwszym, a o kolejnych wspomnę innym razem. Poczucie własnej skuteczności jest kluczową składową trzeźwego życia osoby wychodzącej z uzależnienia. Bez niego szansę na zbudowanie trwałych fundamentów są znikome. Ktoś, kto przestał pić, brać lub grać musi wierzyć, że od niego zależy, czy będzie potrafił poradzić sobie bez alkoholu, narkotyków lub grania. W przeciwnym razie przy pierwszej lepszej okazji zrzuci odpowiedzialność na okoliczności od siebie niezależne i bezradnie rozkładając ręce wróci do czynnego nałogu. Na czym więc ma polegać myślenie osoby świadomej poczucia własnej skuteczności? Przede wszystkim na takim mniej więcej podejściu: „Owszem, chce mi się teraz coś wziąć, ale to nie oznacza, że muszę to zrobić.“ Jest to odwrotność - niestety zazwyczaj dominującego - myślenia w stylu: „Jeżeli nie wezmę, to oszaleję” lub „Skoro jestem uzależniony, muszę ćpać/pić/grać i nic się nie da z tym zrobić”.

Mówiąc inaczej, im wyższe poczucie własnej skuteczności, czyli de facto wiara w możliwość wzięcia odpowiedzialności za swoje zachowanie, tym większe szanse na utrzymanie trzeźwości. Bez niego ryzyko nawrotu rośnie i dąży do samospełnienia.

*Alan Marlatt zmarł w 2011
**Aaron T. Beck, Fred D. Wright, Cory F. Newman, Bruce S. Liese, „Terapia poznawcza uzależnień”. WUJ, str. 21-22

---

tagi: terapia uzależnień  poczucie skuteczości  marlatt i gordon 

	pirks
	28 lutego 2025 07:06

3     595    3 zaloguj sie by polubić